Arjan Plaisier, scriba van de Protestantse Kerk in nederland, gaf begin dit jaar [2013] een vrij pessimistische visie op nieuwe media. Hij had het over een verslaving. Hij is terecht opgewonden. En toch ook niet: Jezus twitterde immers al.
Buiten de kerk zijn de sociale media al vele jaren zichtbaar. De filosoof Menno van der Veen beschrijft in ‘Wlelkom in Youtopia’ de opkomst van de ‘Youtopisten’- veertigers die door tientallen rollen te kiezen een unieke biotoop creëren. In Youtopia ben je wil je wilt zijn en kies je dus ook de religieuze roots die je wilt, met het idioom dat je erbij wilt gebruiken.
Fictie? Niet in het minst. We kennen de Pilgramers – jongeren die zichzelf een religieuze beweging noemen door het delen van foto’s via de mobiele fotodienst Instagram. We kennen Apple-gelovigen die de H. Steve Jobs vereren als held, idool en goeroe. De gemiddelde christelijke babyboomer zal de gemeenschap rond Facebook afdoen als ‘virtueel’, ‘onecht’, ‘nietszeggend’ en ‘opppervlakkig’. Zo’n negatieve houding tegenover sociale media is niet terecht. Jezus en Paulus laten dat duidelijk zien.
Jezus twitterde al. Sommige christelijke critici van Twitter bespotten dit sociale media omdat het onmogelijk zou zijn ook maar iets van waarde en diepgang te communiceren in slechts 140 tekens. Maar Jezus deed dat vaak. De zaligsprekingen bijvoorbeeld bestaat uit veel minder dan 140 tekens.
‘Gelukkig wie nederig van hart zijn, want voor hen is het koninkrijk van de hemel’ (80 tekens)
‘Gelukkig de treurenden, want zij zullen getroost worden’ (80 tekens)
‘Gelukkig de zachtmoedigen, want zij zullen het land bezitten’ (60)
‘Gelukkig wie hongeren en dorsten naar gerechtigheid, want zij zullen verzadigd worden’ (85)
‘Gelukkig de barmhartigen, want zij zullen barmhartigheid ondervinden’ (68)
‘Gelukkig wie zuiver van hart zijn, want zij zullen God zien’ (59)
‘Gelukkig de vredestichters, want zij zullen kinderen van God genoemd worden’ (75)
‘Gelukig wie vanwege de gerechtigheid vervolgd worden, want voor hen is het koninkrijk van de hemel’ (99 tekens).
Volgens het boek Handelingen heeft Paulus onder andere een reis naar Athene ondernomen, de culturele hoofdstad van zijn tijd. Hij ziet zijn kans schoon om voor zo’n belangrijk publiek de leer van Christus uiteen te zetten. Paulus verpakt zijn boodschap dan ook zo aantrekkelijk mogelijk voor zijn filosofisch gehoor. Enkelen sloten zich bij hem aan en aanvaardden het geloof.
Het is niet moeilijk een brug te slaan van de reizen van Paulus en zijn gesprekken in Athene naar de nieuwste media. Het marktplein, de agora en de Areopaag: het zijn de nieuwtestamentische varianten op de sociale media van onze tijd. Filosofen, theologen, politici, deskundigen en leken ontmoetten elkaar in het hart van de democratie, wisselden hun standpunten uit, voerden serieuze debatten en er waren veel roddels en achterklap.
Daarom: onderzoek en behoud het goede, en bedenk wat Jezus en Paulus al deden. We zien achter het dunne beeldscherm een echte wereld, waar ongekende mogelijkheden zijn om een kerkgemeenschap op te bouwen of te hervinden.
Dit artikel verscheen eerder in het blad Kerk in Den Haag, oktober 2013, en is sindsdien bijgewerkt.