Steeds vaker wordt Twitter in de kerk gebruikt. Afgelopen weekend werden in Vlaardingen en Hattem de vijfde en zesde twitterdienst gehouden, opnieuw in PKN-gemeenten. Het ‘fenomeen’ twitterdienst volg ik sinds marinedominee Fred Omvlee de allereerste Twitterdienst lanceerde tijdens de ‘LinkedIN Church’ in Amsterdam. Wat is er nodig om Twitter in een katholieke liturgie te gebruiken? Wat zijn de do’s en dont’s?

Voorbereiding

Kijk eerst in deze blog: 10 vragen en antwoorden over Twitter in de kerk: hou houd je een Twitterdienst? Hierin staat waarom je wel of niet twitter zou gebruiken, wat je aan techniek nodig hebt, hoe je een hashtag gebruikt en wat wel en niet werkt.

Communicatie vooraf

In alle gevallen dat je Twitter toelaat, is het aan te bevelen vooraf te communiceren wat je twitterbeleid is. Leg vooraf uit (bij de verwelkoming, vooraf in het parochieblad en op de website, in een flyer achterin de kerk) wat je beoogt met het twitteren, en wanneer je wel of niet wilt dat mensen twitteren. Noem ook, voor de mensen die geen smartphone hebben, dat ze zich niet afgeleid hoeven te voelen: benadruk dat de medekerkgangers met smartphone actief zijn betrokken bij de viering. Het gaat niet om de vorm, maar om de inhoud die wordt gestimuleerd door de vorm.

Thema

Een twitterviering kan heel goed worden gebruikt om het thema ‘communiceren’, ‘community’ en ‘gemeenschap’ uit te diepen. Op Internetspiritualiteit.nl en in mijn Handboek Kerk en Internet vind je veel voorbeelden en casussen over het gebruik van social media in de kerk. Van Mozes tot Kerstmis, over de kansen en beperkingen en over de aansporing van paus Benedictus XVI om nieuwste media te gebruiken om missionair te zijn. Geschikte bijbelteksten zijn onder andere Marcus 16,15, Johannes 21,18 en Handelingen 18,9.

Eucharistieviering

In een Eucharistieviering is twitteren absoluut niet geschikt tijdens de Dienst van de Tafel. Hoezeer ik geloof dat God ons Twitter heeft gegeven, mag het niet de heiligheid van de viering onder druk zetten. Sta daarom twitteren niet toe tijdens de bereiding van de gaven tot na het gebed na het uitreiken van de communie, door dit te benoemen, te vragen smartphones uit te zetten en centrale beeldschermen uit te zetten. Tijdens de begroeting, de voorbeden, en de preek kan twitteren uiteraard zeer goed, net als na afloop van de viering.

Woord- en communieviering

De woord- en communieviering (WoCo) is vooral ontstaan door het gebrek aan priesters waardoor er geen Eucharistie kan worden gevierd. De vieringen sluiten wel aan bij de wens van de gelovigen om bijeen te komen in dank- en offergebed. De bedienaar van de dienst is meestal een diaken, maar de lokale bisschop kan ook besluiten pastoraal werk(st)ers aan te stellen en hen liturgische bevoegdheden te geven. Een pastoor als eindverantwoordelijke mag ook met het parochiebestuur besluiten lectoren, acolieten of andere gelovigen aan te wijzen.

In principe zou tijdens de gehele WoCo-viering kunnen worden getwitterd. Wellicht is het echter goed om tijdens de lezingen van de H. Schrift te vragen om eerbied voor de teksten en daarmee de smartphone uit te zetten.

Gebedsviering

De viering van het gebed is een viering van de gelovige gemeenschap. De viering staat de gelovige als biddend mens ten dienst. Een priester, diaken of kloosterlingen kunnen voorgaan in gebed. Een vorm van de gebedsviering is terug te zien in het getijdengebed. In het getijdengebed bidt men in de kracht van de heilige Geest tot God voor de noden van kerk, gemeenschap en maatschappij.

Hierin zijn tweets het goed te gebruiken. Het ‘twidden’ – bidden op twitter – kan uitermate goed ondersteunend werken aan een gebedsviering. Gebedsintenties in 140 tekens blijken voor deelnemers en lezers van gelijke waarde te zijn dan uitgesproken gebeden of gebeden in stilte. De tweets die worden getoond op een scherm, kunnen door alle mensen in de kerk worden meegenomen in stil gebed.

Woordviering

Een relatief nieuwe vorm van liturgie is de woordviering. Het is de viering van het Woord van God. In deze viering gaat de aandacht uit naar het woord zelf. Het karakter van de viering is vooral getuigend en/of catechetisch van aard. De viering doet vrij protestants aan: er worden teksten gelezen en liederen gezongen. In deze vieringenvorm is Twitteren gemakkelijk toe te voegen. Tweets kunnen worden getoond op een scherm, en de inhoud van de tweets kunnen interactief, reagerend zijn op bijvoorbeeld een catechetische lezing.

Meer lezen?

Meer weten?

Vraag of mail mij gerust: Eric van den Berg, auteur Handboek Kerk en Internet en adviseur voor kerken over het gebruik van social media. Op dit artikel berust © copyright.