De recente Netflix-miniserie Adolescence , die sinds 13 maart 2025 is te zien, houdt de gemoederen online flink bezig. Grosso modo problematiseren de reacties onlinegedrag jongeren vanuit de onmacht van volwassenen. Het is lesmateriaal voor volwassenen en niet voor middelbare scholieren, zoals velen betogen.
Vooropgesteld. De serie is erg fraai in beeld gebracht. Dat komt vooral door de unieke ‘one-take’ afleveringen: iedere aflevering is één lang shot. Dat vraagt veel voorbereiding en discipline. Het brengt je als kijker erg dicht op de huid van de hoofdpersonen. Je kunt er niet aan ontsnappen. Dat verhoogt de impact, zeker door het goede acteerwerk en regievoering.
Waar gaat Adolescence over
De serie volgt de 13-jarige Jamie Miller, overtuigend gespeeld door Owen Cooper. Jamie wordt door de politie van zijn bed gelicht voor de moord op een klasgenoot, Katie. Er ontrolt zich een psychologisch drama dat de invloed van online misogynie en de ‘manosphere’ op kwetsbare incel-jongens wil onderzoeken, evenals de rol van ouders, school, politie en media in het begrijpen van zijn motieven.
De eerste aflevering bouwt de spanning zeer op. Je zit op het puntje van je stoel om te begrijpen wat er in het hoofd van Jamie omgaat: heeft hij het meisje met veel messteken om het leven gebracht en zo ja waarom? Of toch niet, zoals hij zelf lang volhoudt. Ja, dat heeft hij, getuige de beelden van een bewakingscamera.
In het tweede deel staat het politieonderzoek op Jamie’s school centraal. Nota bene de zoon van de rechercheur maakt hem duidelijk wat de betekenis is van emoji’s – het verschil tussen een rood en een roze hartje – en wat er online rondgaat op Snapchat of Instagam. De politieagent blijft verbouwereerd achter.
Zeven maanden na de moord – aflevering 3 – is het intigrerende gesprek tussen de kinderpsychologe en de tiener in de jeugdgevangenis. De psychologe Brony probeert door te dringen tot Jamie. Jamie wordt agressief en brengt de psychologe in de war. Ze weet niet door te dringen tot de jongen, en weet mijns inziens niet de juiste vragen te stellen.
In de laatste aflevering – 13 maanden na de moord – is de vader van Jamie, de loodgieter Eddie Miller, jarig. Hij is vijftig jaar geworden. De verjaardag wordt verstierd doordat zijn loodgietersbusje wordt geklad met verf. Het maakt de vader woest, en hij verliest zijn emoties als Jamie hem belt met de mededeling dat hij schuld gaat bekennen. Daarmee laat hij zijn vader achter met diepe spijt. Hij had het beter moeten doen.
Hype rondom Adolescence
Ik zie zeer veel lovende reacties. Er is een heuse hype rondom Adolescence. Hoge scores op Rotten Tomatoes, miljoenen kijkers wereldwijd, veel media-exposure, veel discussie.
Ik snap dat. Ten dele ga ik erin mee want het lijkt erop dat er veel wordt gepapegaaid: een technisch hoogstaande serie die van groot maatschappelijk belang is om misogynie en de manosfeer aan de kaak te stellen. Ik vraag mij af of iedereen de serie wel volledig heeft bekeken of afgaat of stukjes in de krant en op de publieke omroep.
Want belangrijke vragen, als:
* Waarom vermoordde Jamie Miller zijn klasgenote Katie Leonard? Wat gaat er echt in zijn hoofd om?
* En komt dit door sociale media, of door de mentale gesteldheid of sociale omgeving van Jamie?
* Onder welke omstandigheden kan dit ontsporen en wat is de daadwerkelijke invloed van mysogenie, frustaties als incel en de manosfeer van en rondom jongeren als Jamie?
worden niet uitgediept.
De serie weet daardoor inhoudelijk niet te overtuigen. Het verhaal is te simplistisch en gaat als een nachtkaars uit.
Dit is lesmateriaal voor volwassenen, niet voor scholieren
Mensen als Barbara Kathman (Tweede Kamer GL/PvdA), Eppo van Nispen tot Sevenaer (Beeld & Geluid) en Erik Akerboom (AIVD) staan vooraan in de rij om de serie als kijkmateriaal te promoten voor middelbare scholieren om radicalisering en screentijd beter te begrijpen.
Ik snap dat, want we praten veel over media en kinderen. Over het verbieden van smartphones op scholen. Over de invloed van vrouwenhatende influencers op kinderen. Dat is goed.
Maar deze serie is geen lesmateriaal voor middelbare scholen. Bewustwording over de thema’s uit de serie zijn voor jongeren niet nodig. En daarvoor hoef je niet de volle vier uur uit te zitten. Daarvoor zijn de scenes te uitgesponnen. Langdradig. Geen plottwist. Anticlimax.
Als het lesmateriaal moet worden, laat het dan lesmateriaal zijn voor volwassenen. Over mediaopvoeding en digitale weerbaarheid. Over puberrelaties en coming-to-age anno nu, kinderen die onzeker zoeken naar hun eigen plek in een complexe wereld. Maar never nooit over het problematiseren van de online-omgeving van jongeren.
Zorg daarom liever voor lezingen of debatten voor ouders en professionals in het onderwijs, jeugdzorg, politie en justitie. Want in beeld wordt gebracht de onmacht van de volwassenen. Ze weten niet wat er omgaat bij de tieners. Ze kennen de leefwereld van hun kinderen amper. Ze weten er niet mee om te gaan en zijn druk met hun eigen vragen en onmacht. Of hoe het zit met hun eenzaamheid. Of de problematisering van jongerengedrag.
Daarover mag het gesprek gaan.
(fotostill komt uit de trailer AP/Netflix)
