Hoe kun je Benedictijns twitteren en facebooken? Naar mijn idee zijn de vijf handvatten voorbeeldig te gebruiken in sociale media, die immers evenzeer om begrippen als luisteren en authenticiteit cirkelen.
De Canadese filosoof-theoloog Bernard Lonergan sj (1904-1984) formuleerde vijf praktische opdrachten voor een authentiek leven. Wil Derkse haalt in zijn bestseller ‘Een levensregel voor beginners’ Lonergan aan als hij de Benedictijnse mensvisie duidt als een groeiend menszijn. De vijf ‘transcendentale imperatieven’ (niets meer en niets minder dan vijf opdrachten voor iedereen en in iedere situatie) zijn een praktische methode bedoeld als raamwerk om je eigen kennis en morele mogelijkheden te onderzoeken en jezelf te laten groeien. De handvatten sluiten nauw aan bij het spirituele gedachtegoed van Benedictus, aldus Derkse.
Naar mijn idee zijn de vijf handvatten voorbeeldig te gebruiken in sociale media, die immers evenzeer om begrippen als luisteren en authenticiteit cirkelen. Hoe kun je, in oplopende volgorde van functie, Benedictijns twitteren?
- Wees alert (‘be attentive’)
Ofwel: luister aandachtig naar wat er op dit moment gebeurt en wat zich nu aandient (en minder naar wat jij wil). Iedere situatie kan iets anders van jou vragen en vraagt de ander van jou. Participeer hierin, maar op een doordachte manier. - Wees wijs (‘be intelligent’)
Lees goed wat de ander bedoelt (intus legere, lees naar binnen) en probeer te snappen, orden en analyseer (be intelligent!) wat en hoe de ander beweegt, waarbij: - Wees redelijk (‘be reasonable’)
Overweeg je analyse en tracht tot een goed oordeel te komen van tweets van anderen. Is het ironisch, zuigt het, is het oprechte interesse, wat is de context van de persoon en de tweets, in welke gemoedstoestand bevind je zelf? Niet zozeer om te relativeren, maar om in redelijkheid Christus in de ogen van de ander te zien, en je eigen niveau van afweging erbij te betrekken. - Wees verantwoordelijk (‘be responsible’)
Betrek bij je handelen op sociale media je eigen morele kwaliteit van je gedrag, denken en doen. Laat toe dat je daarop aanspreekbaar bent en geef antwoord, participeer oprecht en tijdig, passend bij wat de situatie en de ander van je vraagt. - Doe het van harte (‘be in love’)
Probeer van harte de retweeten op Twitter, te krabbelen op Hyves en op Facebook aan een discussie deel te nemen. Van harte: zorg van binnenuit voor verbinding met de ander en de situatie.
De handvatten van Lonergan (met mijn enigszins vrije vertaling, overigens) kunnen helpen elkaar beter te ver-staan, in juiste context elkaar met elkaar te verbinden en in gelijkwaardigheid en met toewijding te werken aan ieders groei als mens. Bemoedig elkaar, corrigeer elkaar waar nodig vanuit de Benedictijnse mensvisie dat groei iedere dag gebeurt en oneindig ver en lang door kan gaan. Zoals we volgens Benedictus permanent leerling blijven, kunnen we blijvend authentiek zijn en een luisterhouding zijn voor iedereen, iedere plek en iedere situatie.
Eric van den Berg