De marketingvertaling van Bos en Lommer naar ‘Bois et Lombre’ zorgt voor navolging. Ik maakte donderdag de Franse vertaling van het hele tramnet van Den Haag. En die gaat viraal op Twitter en in de media.

 

Om te beginnen laat ik je de kaart zien. Klik erop voor een grotere versie mocht je het niet goed kunnen lezen. Daarna zie je wat reacties en daaronder vertel ik hoe ik de tramkaart heb gemaakt.

 

Hieronder versie 3.5. Deze is aangepast nadat de oorspronkelijke maker, Bert van Delft van de HTM, reageerde per mail: “Geweldig initiatief die Franse versie van de HTM lijnennetkaart. Hij gaf de suggestie om de Willem de Zwijgerlaan te vertalen naar Avenue Guillaume Silencieux en een oplossing te bedenken voor de Cartesiusstraat (Cartesius is Latijn voor de Franse (!) filosoof Descartes, geboren in de Franse (!) plaats Den Haag (!)).

 

Viraal

Met name op Twitter gaat de kaart viraal. Dat komt vooral nadat cityplanner Ronnie Zijp de kaart doortwittert. Er komen veel reacties op de eerste versie. Best wat mensen reageerden op de type ‘Page’ (strand) in plaats van ‘Plage’. Dat is in de versie op deze pagina uiteraard aangepast.

In de media

 Nadien werd ik geïnterviewd door AD/Haagsche Courant en Omroep West.

Het AD kopte: Keizerstraat wordt l’Empereur
Place de Kruger, Palais de la Paix en Rue van Musschenbroek. Deze straatnamen klinken wellicht enigszins bekend in de oren. Het zijn verfranste trambestemmingen in Den Haag. Ontwerper Eric van den Berg maakte voor de hofstad een plattegrond naar het voorbeeld van de iconische Parijse metrokaart.

Omroep West: Eric maakt Franse vertaling van Haagse tramhaltes: ‘En ik spreek geen woord Frans’

DEN HAAG – ‘Halte Broeksloot als Le Pantalon. Die vertaling vind ik zelf heel grappig. Zeker aangezien ik geen woord Frans spreek.’ Eric van den Berg uit Den Haag kan er nog steeds hard om lachen. Hij heeft een Franse vertaling gemaakt van het Haagse tramnet. Zijn vertaling leverde veel positieve reacties op.

Van Passage les Tribunaux naar Nouvelle Plantation: de Delftse tramkaart in het Frans

Ook de Delftse variant van de website ‘In de Buurt’ nam het bericht over. Een paar dagen terug dook er ineens een Franse parodie op de Amsterdamse metrokaart op. Très drôle! Pijlsnel deed Eric van den Berg hetzelfde voor onze Delftse tramlijn én alle tramlijnen in de regio. We troffen dit meesterwerkje aan op zijn Twitteraccount.

 

In het programma ‘Broodje Bal’ sprak ik met Sjaak Bral over het maken van de verfranste OV-kaart van Den Haag. Luister het item terug:

Op naar een variant in het plat Haags

Aan het eind van het gesprek met Sjaak Bral komt het idee op om alle tramhaltes naar het plat-Haags te vertalen. En, even later op Twitter:

 

De ‘lege’ tramkaart heeft Sjaak Bral inmiddels in zijn bezit. Dus ik ben benieuwd wat er gaat komen. Ik kan mij voorstellen dat (minimaal!) een echte tramhalte in het Haags wordt vertaald. 

Hoe kwam de Franse tramkaart van Den Haag tot stand?

Na de Amsterdamse metrokaart en het lijnennetkaart van Rotterdam kreeg ik het idee om het OV van Den Haag te verfransen. Dat ging zo.

Ik zag deze tweet van de Haagse wethouder voor mobiliteit op 8 januari:

 

Nou, dat leek mij wel leuk. Sinds ik de plattegrond van Joan Blaeu heb leren kennen, heb ik wel wat met plattegronden.

Ik zocht op Google bestaande kaarten van de HTM. Ik vond als eerste een plattegrond van de buslijnen, in PDF.

Als vingeroefening begon ik die te vertalen. Het resultaat zie je hieronder. Aardig. Maar kaal en bij lange na niet goed genoeg.

 

Ik was er niet tevreden over. Je ziet dat niet alle bushaltes zijn ingevuld, en dus verre van compleet. Sommige vertalingen vond ik mank. Station Laan van NOI vertalen als Gare Avenue Nouvelles Indes Orientales is veel te lang, bijvoorbeeld.  En er zitten wat schoonheidsfoutjes is bij het verwijderen van spoor.

Tramkaart vertalen

Daarom zocht ik opnieuw, en kwam de tramkaart van de HTM tegen.

In Excel schreef ik de Nederlandse haltenamen op en die vertaalde ik. Lijn per lijn, halte per halte.

Sommige vertalingen lagen voor de hand. Centraal station wordt natuurlijk Gare Centrale. Grote Markt Grand Place het Zwarte Pad Chemin Noir en het World Forum Forum Mondial.

Bij andere tramhaltes moest meer creativiteit en frivoliteit worden toegepast. Want om nu alle straten met ‘Rue de’ te starten, is te flauw. Daarom werd de Kamperfoeliestraat Chèvrefeuille, de Scheveningse Keizerstraat l’Empereur en de Broekpolder Le Pantalon, een persoonlijke favoriet. Of wat te denken van de Mozartlaan, simpel Mozart is veel geiniger voor de trambestuurder: Moooozaaaaaarrr. Net zoals voor de Vaillantlaan Vaillant volstaat. De Fahrenheitstraat werd Celsius uiteraard.

Weer andere haltes roepen vragen op. HMC Westeinde is Hôpital Ouest-Fin geworden, maar of je daar gevonden wil worden? Dan maar Hôpital l’Antonie en in het licht van de discussie over ziekenhuissluitingen des te interessanter.

En andere waren moeilijk of zo mogelijk niet te vertalen. Elzendreef, Essesteijn (‘Pierre Es’) of Weigelia en het Abtswoudsepark zijn vrijweg niet gewijzigd. 

O ja, ik spreek amper Frans en heb het vooral op mijn gevoel gedaan. 

Werkwijze 

Na het maken van de vertalingen, opende ik de PDF in Indesign, om de haltes te wissen. In Photoshop heb ik vervolgens de haltes toegevoegd. Een voor een. Met de kaart hierboven als resultaat. Heb je wijzigingen of suggesties? Geef ze gerust door.